Het laatste schot van de dienstplicht
Er is nu geen twijfel meer mogelijk: in Duitsland wordt de dienstplicht afgeschaft. Of men het kind bij de naam noemt of beweert dat de gedwongen dienstverlening alleen wordt "opgeschort" maakt uiteindelijk niets uit. Veel linkse mensen, vooral in de vredesbeweging, hebben tientallen jaren lang gestreden voor de afschaffing van de dienstplicht. Is deze hervorming dus voor alle critici van de militarisering van de buitenlandse politiek reden tot tevredenheid? Nee, integendeel.
Het is immers geen toeval dat deze beslissing zich aftekent op een moment dat de Bundeswehr deelneemt aan een oorlog die op vele duizenden kilometers afstand plaatsvindt. Voor deze oorlogsinzet zijn geen rekruten nodig. Voor de reorganisatie van de Duitse strijdkrachten tot een interventieleger dat wereldwijd kan worden ingezet zijn specialisten en moderne wapensystemen nodig, geen enorm leger binnen de eigen landsgrenzen. Dat de dienstplicht een aflopende zaak was, wisten de defensiespecialisten van alle partijen allang. En soms werd het zelfs toegegeven. Niet om redenen van vredespolitiek, maar vanwege efficiency en kostenbesparing.
Een beroepsleger bestaat uitsluitend uit soldaten die vrijwillig militair zijn geworden. Voor interne democratische structuren, het principe van de Innere Führung (het organisatieprincipe van de Bundeswehr na de Tweede Wereldoorlog om ondemocratische uitwassen te voorkomen - KK), vooral voor het richtinggevende uitgangspunt van de staatsburger in uniform, hoeft dat niet noodzakelijkerwijs bevorderlijk te zijn. Humeurige dienstplichtigen, die overal liever willen zijn dan in de kazerne, zijn uitstekend geschikt om de strijdkrachten te controleren en misstanden aan het licht te brengen. Een korpsgeest in naam waarvan schandalen toegedekt en informanten als verraders gebrandmerkt worden, komt in een dienstplichtleger niet zo gemakkelijk tot stand.
Oorlogen, ook oorlogen die in strijd zijn met het volkenrecht, zijn in de geschiedenis zowel door beroepslegers als door dienstplichtlegers gevoerd. Sommige van de mensen die al jaren voor de afschaffing van de gedwongen dienst hebben gepleit, maakten de indruk dat ze een dergelijk besluit zagen als de eerste stap op weg naar de volledige afschaffing van de strijdkrachten. Daarvan kan geen sprake zijn. Wij krijgen niet minder militairen, maar andere militairen. Slagvaardiger, professioneler, gemakkelijker inzetbaar. Voor oorlogstegenstanders is dat geen reden tot vreugde.
Kommentaar van Bettina Gaus in Die Tageszeitung, 14 september 2010
(vertaling Kees Kalkman, licht ingekort)
Naar boven
Naar beginpagina